با مروری کوتاه بر سیر تطور تاریخی میدان های دارای اسم مسجد سجاد مشهد و رسم کشورایران از شهرهای سابق تا کنون، شاهد آنیم که رفته رفته معماری میدان نقشی اثرگذار در گروه اندام های شهری یافته و تاثیرات متعددی را بر تکوین و سازماندهی فضایی شهر نسبت به زمان های تاریخی متفاوت، به ایفا رسانده میباشد.
میدان تحت عنوان یک فضای شهری با حضور و تانی مضمون دار بشر و به مراد و غرض معینی درخصوص با جنبش جمعیت موجودیت مییابد و افزون بر آن جلوه های روشنی از یک فضای ساختوساز کننده رابطه، تماس و کار آدمی را نمایان می سازد. رسیدگی شهر از روزگار قدیمی، به خصوص شهرهای کشور ایران بعداز اسلام، تا وقتیکه شهرسازی از نظر ورود مفاهیم جدید، ناآشنا و گسستن از بها های قبلی خویش قرار نگرفته میباشد، گویای آن میباشد که همواره میدان نیز همانند دیگر اندام های اثرگذار رزرو مسجد سجاد مشهد و کارکردی، در حیات سرازیر شهر، حضوری موءثر دارااست.
میدان های مشهور کشورایران از عصر سلجوقیان به سپس استارت به ثبت خویش کرد و در زمان صفویه به مفاهیم عمیق و کارآمدی در معماری و شهرسازی رسیده و در زمان قاجار به غایت نقش خویش دست یافته میباشد، ولی رفته رفته نقش می بازد تا جایی که از سال های میانی عصر پهلوی نام و نشان خویش را از دست داده و در دو دهه اخیر نیز در بلاتکلیفی مطلق به راز میبرد.
درکی که فعلا از معماری میدان و مضمون آن وجود داراست همانی میباشد که در ذهن همگان و به صورت یکسان از تقاطع تعدادی خیابان که فضایی در وسط آن برای تفکیک جنبش سواره پدید آمده و با ترکیبی از پوشش گیاهی، آب نما و فواره صورت میگیرد و هیچ رابطه معقولی با آدم، تکان انسانی و حضور مفهوم دار بشر برقرار نمی سازد.معماری میدان سوای حضور موءثر و امن بشر و به منظوری مشخص و معلوم معنا فرنگی ندارد و حضور بشر دراین فضای میانی تقاطع ها خیر دارنده معنا میباشد، خیر مفید میباشد آدرس مسجد سجاد مشهد و خیر امن.
معماری میدان در روزگار کشور ایران باستان
میدان های دارای شهرت کشور ایران معمولا در محل تلاقی مسیرهای ممتد به دروازه های شهر پدید می آمد کهاین مسیر ها، خویش بدلیل رابطه بی واسطه با دروازه، مکانی برای خرید و فروش و کسب و کار بودند. گشودگی پدید آمده از تلاقی این مسیر، و ، معمولا میدان را خلال راءس پیوندها اقتصادی – اجتماعی به راءس فیزیکی شهر بدل می ایجاد کرد.
ضمن این شهر ها همواره یک میدان تجمع دیگر نیز داشته اند که نقش تماما مذهبی داشت. چنین میدان ها، معمولا سوا حصار شهر و مقابل آتشکده ها پدید می آمد. میدان های مشهور کشورایران در شهر های کشورایران باستان عمدتا فضایی برای آگاه شدن از تصمیمات گردانندگان شهر بود و خیر مکانی برای تبادل لحاظ و تصمیم گیری، به عبارت دیگر آگهی شماره تلفن مسجد سجاد مشهد آن می چربید.